Üç İranlı kaynağa göre İran lideri Ali Hamaney, Hizbullah başkanı Hasan Nasrallah’ı İsrail hücumunda öldürülmeden günler evvel Lübnan’dan kaçması konusunda uyardı. Kaynaklara nazaran Hamaney artık de İsrail’in Tahran’daki üst seviye hükümet kademelerine sızmasından kaygı duyuyor.
Reuters’a konuşan üst seviye bir İranlı yetkili, 17 Eylül’de davet aygıtlarıyla yapılan atağın çabucak akabinde Hamaney’in bir elçiyle ileti göndererek Hizbullah genel sekreterinden İran’a gelmesini istediğini, İsrail’in Hizbullah içinde casusları olduğunu ve onu öldürmeyi planladığını öne süren istihbarat raporlarına atıfta bulunduğunu söyledi.
Yetkili, habercinin İran İhtilal Muhafızları’nın üst seviye kumandanlarından Tuğgeneral Abbas Nilforuşan olduğunu ve Nasrallah’ın sığınağının İsrail bombalarıyla vurulduğu sırada yanında bulunduğunu ve kendisinin de öldüğünü söyledi.
Üst seviye bir İranlı yetkili, Cumartesi gününden bu yana İran içinde inançlı bir yerde bulunan Hamaney’in Salı günü İsrail’e yaklaşık 200 füze atılması buyruğunu şahsen verdiğini söyledi. İhtilal Muhafızları tarafından yapılan açıklamada hücumun Nasrallah ve Nilforuşan’ın vefatlarına misilleme olduğu belirtildi.
Açıklamada ayrıca Hamas Lideri İsmail Haniye’nin Temmuz ayında Tahran’da şehit edilmesi ve İsrail’in Lübnan’a yönelik ataklarına da atıfta bulunuldu.
1980’lerde İran’ın takviyesiyle kurulan Hizbullah uzun vakittir “Direniş Ekseni”nin en güçlü üyesiydi.
Dört Lübnanlı kaynağa nazaran bu karışıklık Hizbullah’ın yeni bir önder seçmesini de zorlaştırıyor zira devam eden sızmaların halefini riske atacağından korkuluyor.
İsveç Savunma Üniversitesi’nde Hizbullah uzmanı olan Magnus Ranstorp, Hizbullah’a verilen derin hasarın İran’ın İsrail topraklarını vurma kapasitesini azalttığını belirterek, “Temel olarak İran on yıllardır sürdürdüğü en büyük yatırımını kaybetti” dedi.
“Bu İran’ı derinden sarstı. İran’ın içine nasıl sızıldığını da gösteriyor: Yalnızca Nasrallah’ı öldürmekle kalmadılar, Nilforuşan’ı da öldürdüler” diyor Hamaney’in muteber bir askeri danışmanı.
Ranstorp, Hizbullah’ın askeri kapasitesini ve önder takımını kaybetmesinin İran’ı, vekil güçlerinin yükselişinden evvel daha sık başvurduğu İsrail elçiliklerine ve yurtdışındaki çalışanına yönelik taarruzlara itebileceğini söyledi.
İkinci bir üst seviye İranlı yetkili, Nasrallah’ın vefatının İranlı yetkilileri, İhtilal Muhafızlarından üst seviye güvenlik yetkililerine kadar İran’ın kendi saflarındaki muhtemel sızmaları kapsamlı bir halde soruşturmaya sevk ettiğini söyledi.
İlk yetkili, bilhassa yurtdışına seyahat eden ya da İran dışında yaşayan akrabaları olan bireylere odaklandıklarını söyledi.
Yetkili, Tahran’ın Lübnan’a seyahat eden kimi İhtilal Muhafızı üyelerinden şüphelendiğini de ekledi. Yetkili, bu bireylerden birinin Nasrallah’ın nerede olduğunu, bilhassa de makul yerlerde ne kadar kalacağını sormaya başlamasıyla tasaların arttığını kelamlarına ekledi.
İlk yetkili, İran’ın istihbarat ünitelerinde alarm verilmesinin akabinde bu kişinin öbür birkaç şahısla birlikte gözaltına alındığını söyledi. Şüphelinin ailesinin İran dışına yerleştiğini belirten yetkili, şüphelinin ya da akrabalarının kimliğini açıklamadı.
İkinci yetkili suikastın Tahran ile Hizbullah ortasında ve Hizbullah içinde güvensizliğe yol açtığını söyledi.
Yetkili, “Her şeyi bir ortada tutan inanç ortadan kalktı” dedi.
İran’ın müesses nizamına yakın üçüncü bir kaynak ise Dini Lider’in “artık kimseye güvenmediğini” söyledi.
İki Hizbullah kaynağı ve Lübnanlı bir güvenlik yetkilisinin verdiği bilgiye nazaran, Temmuz ayında Hizbullah kumandanı Fuad Şükür’ün bir İhtilal Muhafızları kumandanıyla görüşürken Beyrut’ta saklı bir yere düzenlenen İsrail hava taarruzunda öldürülmesinin akabinde Tahran ve Hizbullah içinde Mossad’ın muhtemel sızmaları konusunda alarm zilleri çalmaya başlamıştı. Bu taarruzdan birkaç saat sonra Hamas lideri Haniye Tahran’da suikasta sonucu şehit edildi.
Haniye’nin şehadetinden farklı olarak İsrail, Şükür’ün öldürülmesinin sorumluluğunu açıkça üstlendi.
İsrail ordusu, Şükür’ün Hizbullah’ın hassas güdümlü füzeler de dahil olmak üzere en üst seviye silahlarının geliştirilmesinde kilit rol oynadığını ve Şii kümelerin geçtiğimiz yıl İsrail’e karşı yürüttüğü operasyonlardan sorumlu olduğunu söyledi.
İran’ın İsrail’in üst kademelerine sızmasından duyduğu endişe yıllar öncesine dayanıyor. İran’ın eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad 2021 yılında CNN Türk’e verdiği demeçte, Mossad casuslarını gaye alması beklenen bir İran istihbarat ünitesinin liderinin kendisinin de İsrail casusluk teşkilatı için çalışan bir casus olduğunu söylemiş ve İsrail’in İran’ın nükleer programıyla ilgili hassas evrakları ele geçirdiğini tabir etmişti ki bu, İsrail’in programla ilgili çok zımnî evrakları ele geçirdiği 2018 baskınına bir göndermeydi.
Yine 2021 yılında, İsrail’in misyondan ayrılan istihbarat şefi Yossi Cohen, BBC’ye yaptığı açıklamada, bir depodan bâtın dokümanların çalınmasında 20 İsrailli olmayan Mossad casusunun yer aldığını söyleyerek kelam konusu operasyonla ilgili detaylar vermişti.
İlk yetkili, Hamaney’in Nasrallah’ı İran’a davet etmesinin, Hizbullah tarafından kullanılan binlerce davet aygıtı ve telsizin 17 ve 18 Eylül’deki ölümcül akınlarda patlamasının akabinde geldiğini söyledi.
Yetkili, Tahran’ın Hizbullah saflarına sızabilecek bireylerle ilgili önemli telaşlarına karşın Nasrallah’ın güvenliğinden emin olduğunu ve yakın etrafına büsbütün güvendiğini söyledi.
Hamaney ikinci kere denedi ve geçen hafta Nilforuşan aracılığıyla Nasrallah’a bir ileti daha ileterek Lübnan’ı terk etmesini ve daha inançlı bir yer olarak İran’a taşınmasını istedi. Lakin yetkili Nasrallah’ın Lübnan’da kalmakta ısrar ettiğini söyledi.
Yetkili, davet aygıtı patlamalarının akabinde Tahran’da Hizbullah ve Nasrallah’ın güvenliğini görüşmek üzere birkaç üst seviye toplantı yapıldığını söyledi, lakin bu toplantılara kimlerin katıldığını söylemekten kaçındı.
Lübnan’daki üç kaynağın verdiği bilgiye nazaran, Hizbullah, ortalarındaki İsrail casuslarını temizlemek için büyük bir soruşturma başlattı ve davet aygıtı patlamalarının akabinde yüzlerce üyesini gözaltına alıp sorguladı.
Bir Hizbullah kaynağı, soruşturmayı üst seviye bir Hizbullah yetkilisi olan Pir Nebil Kavuk’un yönettiğini söyledi.
Kaynak, Nasrallah suikastından bir gün sonra bir İsrail baskınında öldürülmeden evvel Kavuk’un üzerinde çalıştığı soruşturmada önemli ilerleme katedildiğini söyledi.
Geçen hafta başında düzenlenen bir diğer atakta da Hizbullah’ın soruşturmaya dahil olan başka üst seviye kumandanları amaç alınmıştı.
Kaynak, Nasrallah ve öteki kumandanların öldürülmesinin akabinde “daha derin ve kapsamlı bir soruşturma” ve tasfiyeye muhtaçlık duyulduğunu söyledi.
Şii toplumuna ve Hizbullah’a odaklanan Janoubia (Cunubiye) isimli haber sitesinin genel yayın yönetmeni Ali el Emin, Hizbullah’ın davet aygıtı skandalının akabinde yüzlerce kişiyi sorgulamak üzere gözaltına aldığına dair haberler geldiğini söyledi.
Yedi kaynak, Nasrallah’ın komuta merkezindeki derin sığınağında öldürülmesinin şokunu yaşayan Hizbullah’ın İsrail’in örgüte ne kadar başarılı bir biçimde sızdığını gördüğünü söyledi.
Beyrut’taki Carnegie Orta Doğu Merkezi’nin İran ve Hizbullah odaklı araştırma yönetici yardımcısı Muhenned Hacı Ali, saldırıyı Hizbullah’ın 1980’lerde İran’ın takviyesiyle kurulmasından bu yana “İsrail’in en büyük istihbarat sızması” olarak tanımladı.
Hizbullah içinde yaşanan gelişmeleri bilen dört kaynağa nazaran İsrail’in saldırısı ve Hizbullah’a yönelik daha fazla akın korkusu, İran dayanaklı kümenin Nasrallah’ın liderlik statüsüne yakışacak ölçekte ülke çapında bir cenaze merasimi düzenlemesini de engelledi.
“Bu şartlarda kimse cenaze merasimine müsaade veremez” diyen bir Hizbullah kaynağı, yetkililerin ve dini liderlerin merhum lideri gerektiği gibi onurlandırmak için öne çıkamadığı durumdan yakındı.
Geçen hafta öldürülen birkaç kumandan Pazartesi günü gizlice gömüldü ve çatışma sona erdiğinde uygun bir dini merasim yapılması planlanıyor.
Lübnanlı dört kaynağa nazaran Hizbullah, Nasrallah’ı süreksiz olarak gömmek ve durum düzeldiğinde resmi bir cenaze merasimi düzenlemek için dini bir fetva çıkarma seçeneğini pahalandırıyor.
Hizbullah’ın, muhtemelen Nasrallah’ın yerine geçecek kişiyi İsrail’in gayesi haline getirmekten kaçınmak için resmi olarak ilan etmekten kaçındığını söylediler.
El Emin, “Yeni bir Genel Sekreter atamak, İsrail’in ona suikast düzenlemesine neden olabilir” dedi ve ekledi:
“Grup, öldürüldüğünü görmek için birini atayarak daha fazla kaos riskini göze alamaz.”